Tuesday, November 18, 2008

The vision of the Loghatnaameh Project

هدف پروژه لغت نامه آزاد، توسعه لغت نامه فارسی بر پایه لغت نامه مرحوم علی اکبر دهخدا در شبکه وب است. در گام نخست این پروژه لغت نامه دهخدا به صورت آنلاین در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است. بدیهی است که مدتها از زمان تدوین و تالیف این سرمایه گرانسنگ ادب فارسی بوسیله مرحوم علی اکبر دهخدا می گذرد و در این حین واژگان زیادی وارد زبان فارسی شده اند، که لازم است به نحوی در لغت نامه وارد شوند. هم اکنون نیز با اینکه مدت زمان اندکی از راه اندازی سایت لغت نامه نمی گذرد، نامه های زیادی از طرف علاقه مندان برای درج لغات جدید دریافت می کنیم که نشان دهنده، نیاز کاربران به گسترش و تکمیل لغت نامه می باشد.

نرم افزاری که هم اکنون برای گسترش لغت نامه در دست تهیه است، امکان توسعه آزاد لغت نامه را، از طرف ویراستاران فراهم می کند؛ که این ویراستاران به صورت داوطلب به پروژه ملحق می گردند و در یک سلسه مراتب با توجه به خط مشی های سایت لغت نامه فعالیت می کنند. توسعه باز لغت نامه در عین اینکه هسته اصلی آنچه مرحوم دهخدا نگاشته اند را، سالم و دست نخورده نگاه می دارد، انجام خواهد شد. در این نرم افزار امکان پایش نگاشته های جدید یا توسعه آنچه قبلا نگاشته شده بوسیله ویراستاران وجود خواهد داشت.

ساخت نرم افزارهای مورد نیاز،جذب و سازماندهی علاقه مندان به ویراستاری لغت نامه و تامین زیرساختهای میزبانی پروژه، کاری است که هم اکنون در جریان است و گزارشهای پیشرفت آن از طریق این وب نوشت به اطلاع علاقه مندان خواهد رسید.

12 comments:

Anonymous said...

یعنی قراره لغتنامه به یه دایرة المعارف ویکی تبدیل بشه؟ در این صورت لازمه نظارت دقیقی روی محتوای تولید شده توسط کاربران انجام بگیره
ایدۀ خیلی خوبیه و می تونه به گسترش سریع لغتنامه و پوشش داده شدن لغات ثبت نشده اش خیلی خیلی کمک کنه
آفرین

Asef Fekrat said...

زحمات شما را در فراهم آوری امکانات استفاده علافمندان در سراسر جهان از لغتنامۀ شادروان علامه دهخدا
تقدیر می نمایم. این خدمتی بزرگ به زبان فارسی و به نیازمندان دانش و ادب است. موفق باشید با سپاس و احترام: آصف فکرت

8Dm said...

تلاشتان در راستای اعتلای ادب پارسی قابل ستایش است
پیروز باشید
مهدی یگانه

امیرمسعود said...

می‌شود لطفاً دربارهٔ مجوز این لغت‌نامه دقیق‌تر توضیح دهید؟ چه کسی مالک حقوق معنوی لغت‌نامه است؟ تغییراتی که ویراستاران می‌دهند، با چه مجوزی منتشر می‌شود؟

امیرمسعود پورموسی

gardeshvaran said...

سلام
من سالهاست از نسخه های چاپی لغت نامه دهخدا استفاده می کنم.
و نسخه های متعددی از آنرا خریده ام از جمله لوحهای فشرده آنرا.
گذاشتن لغت نامه روی شبکه واقعا کار مهمی برای توسعه و زنده ماندن زیان فارسی است. نمی دانم چرا باید اسم دهخدا را حذف کرد. و گذاشتن نام آزاد چه خاصیتی جز کاهش اعتماد ایجاد می کند. پیشنهاد می کنم با تغییر کلمه لغت نامه به فرهنگ و امکان ورود واژگان جدید با همکاری مردم و نهادهای مردمی و نیز مراجع تخصصی مثل فرهنگستانها و... و نیز نگرشتی به تجدید نگارش واژگان و تقسیمات فرعی مانند حوزه های جغرافیا و علوم و غیره ارزش کاربردی آنرا بالا ببرید.
امیدوارم موفق باشید
اسداله ژیان رئیس روحانی

Unknown said...

درودبرشما فرهیختگان فرهنگ دوست
اقدام به توسعه‏ی "فرهنگ دهخدا" تحت وب از ملزوماتی است که آغاز آن مستلزم ایثار است. چرا ایثار؟ زیرا در فرهنگ عمومی ایران، آغاز کار نو، بخصوص از نوع عظیم آن نه تنها مقاومت ها، که سنگ اندازی های بسیار دارد. عزیزانی که این همت را داشته اند و موفق به اجرای آن گشته اند از نظر من انسانهای ایثارگر و ارزنده ای هستند. به عنوان یک کاربر علاقمند مایل هستم در مورد ساختار مجموعه‏ی شما اطلاعاتی داشته باشم تا شاید بتوانم نقش ناچیزی در یاریتان ایفا کنم.
ارادتمند
دکترعلی راد

Unknown said...

سلام
بسیار خوشحالم که همچون شمایی را یافتم که سوی این آرزوی دیرینه ی بسیاری پارسیان، یعنی داشتن یک لغت نامه جامع و مانع، قدمی اینچنین قابل ستایش برداشته اید و راه خرق عادتی چنین متهورانه را بر خود هموار کرده اید. میگویم خرق عادت، چرا که تشریک مساعی بر این سیاق که شما آغازیده اید در ایران بی سابقه و نوین است.

با این حال گمان میکنم برای بهره بردن حداکثری از توان بالقوه ی چنین پروژه ای، امعان نظر به بعضی مسائل مهم است. از جمله اینکه برای هر لغت جدید، مقوله ی علمی به طور خاص قابل تعریف باشد. به عنوان نمونه، واژه ی "صحت" در شیمی یک معنی دارد که با معانی دیگر متفاوت است. خوب تفکیک بین این معانی، سرعت بخش است در رسیدن به مقصود.
دوم اینکه در جستجوی اولیه نه تنها خود واژه، بلکه به صورت خودکار، ترکیبات و متن معانی نیز کاویده شود.
سوم اینکه باید کسانی، که البته کم هم نیستند افرادی که مجانا به این پروژه کمک میکنند، به بررسی صحت و مداقه در خوانایی و قابلیت فهم معانی مداخل جدید بپردازند.
چهارم اینکه لطفا چشم انداز خود را نسبت به این پروژه بیان کنید. آیا هدف دائره المعارفی مثل ویکی پدیاست. که در این صورت می شود گفت که با توجه به گستردگی فعالیت ویکی پدیا و قابلیت استفاده ی آن از رسانه ی غیر متنی، باید در این نگرش تجدید نظر شود. اگر هم نظر به تولید نرم افزاری دارید که شامل بر لغات تخصصی در علوم مختلف و با دسترسی آسان و با محوریت "زبان فارسی" باشد، پس بنده به عنوان یک جوان دانشجو، این حرکت را می ستایم و بسیار ضروری و در این برهه ی زمانی بی بدیل می یابم.
بدین منظور باید مرامنامه ای مدون تنظیم شود و البته به زعم بنده لازم میآید که حتی لغاتی که خود علامه ی فقید تقریر کرده اند، البته توسط اهل فن و متخصصین، مورد باز بینی و بروزرسانی و تفکیک معانی و تقدم و تاخر معانی مختلف با در نظر گرفتن میزان تکرار و کارآیی لغت و هم با تعیین حوزه ی کاربردی لغت (register) و نیز با امکان درج معادل های آن لغات در زبان های بیگانه، فی المثل انگلیسی، آلمانی و فرانسوی، قرار گیرد.

ارائه ی مثالهای صحیح و امروزی از بسیاری لغات به معنی احیای این واژگان در فارسی ست.
بنده حتی عرض می کنم که این پروژه ی عظیم میتواند لغت نامه ای همچون Longman Language Activator (LLA) که در آن غور در معانی لغات مشابه و تبیین اشتراکات و تمایزات لغات انگلیسی صورت میگیرد، افاده کند، که البته از آن برای تزریق واژگان فارسی که در اثر اهمال و فروگذاشتن ها، مغفول مانده و از میان کلمات مورد استفاده ی مردم پارسی زبان گم گشته اند بهره برد.
در پایان از اطناب ممل مطلب پوزش میخواهم و از حسن اصغاء شما سپاسگزارم

Unknown said...

سلام دوستان عزیز، بسیار خوشحال شدم که آخر سر کسی هم به فکر توسعه ی یک لغتنامه ی آزاد برای زبان فارسی افتاد و از شما کمال امتنان و تشکر را دارم. پیشنهادی هم برایتان دارم آن هم این که شما که این همه زحمت کشیده اید، چرا یک فونت زیبای فارسی را برای نوشته های سایتتان انتخاب نمی کنید که ما را از این فونت نوشتاری خشن که میراث ابتدای دوره ی چاپ در ایران است، راحت کنید. مثلاً چرا فونت نوشته ها در همین باکس کامنت اینقدر نامناسب و از چپ به راست به جای راست به چپ است. با تشکر

Unknown said...

man chon fonte parsi dar ekhtiar nadarm matlab ra kootah migooyam.
ba sepas az shoma be khatere zahamte bipayanetan,chon man modathast shahede zahamte shoma dar ein sait hastam.
faghat noktehei ra mikhastam yad avar shavam va an ham einke lotfan be jaye farsi kalamehye parsi ra bekar b arid ke aslan ein ghalate mostalah ja oftadeho ziba nist va dar aksare zabanha az zabane ma be onvane zabane parsi yad nikonand na farsi.
sepasgozaram
maziar fallahpoor

Unknown said...

درود و خسته نباشید به همهٔ عزیزانی که دست به این کار بزرگ و پر زحمت زدند تا لغت نامهٔ زنده یاد علی‌ اکبر دهخدا را در اختیار علاقه مندان زبان فارسی‌ در سراسر جهان بگذارند. به امید موفقیت هرچه بیشتر و به پایان رساندن این رسالت گران بها.
محسن نورانی وطنی

Unknown said...

سلام
من در انجمن سایت mobile4use پیشنهاد ساخت یک نرم افزار لغت نامه فارسی برای موبایل داده ام که سازندگان آن درخواست یک database جامع کرده اند
آیا ممکن است شما چنین پایگاه داده ای را در اختیار قرار دهید
با تشکر

seo master said...

كار بسيار بزرگی را بدست گرفته ايد ٫ دست مريزاد٫ واما درنخست اينكه بسياری از بزرگان قرن اخير هم دست به چنين كار بزرگی زده اند ٫ كه شايسته است به نوعي از آنها هم ذكری بميان آيد٫
دوما غيرازادامه راه وكار دهخدا درثبت واژه ها و مفاهيم ثبت نشده ٫ ورود واژه ها و مفاهيم بيگانه و نو به زبان فارسی و ثبت در فرهنگنامه كار عظيمی است كه تا آنجا كه من ميدانم دراروپا برای تقريبا هرده سال اقدام به چاپ ورشن جديدی از فرهنگنامه زبان مربوظه ميكنند
البته خود اين قسمت وچگونگی انجام آن نياز به فرصت وهمياری بيشتری دارد ٫ برايتان بهترين آرزو را دارم